تأثیر برخی هورمونها و ترکیبات ازته روی ظرفیت، سرعت و هماهنگی جوانه‌زنی بذر‌های قیچ تحت تنش شوری

قیچ گیاه بوته­ای چندساله از خانواده قیچ و یکی از هالوفیت­های مهم ایران است. در این تحقیق بذرهای قیچ از نواحی شور اطراف اصفهان جمع­آوری شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی  با 4 تکرار به‌منظور بررسی اثر مهارکننده شوری برخی ترکیبات محرک جوانه­زنی  بر جوانه­زنی بذر آن انجام شد. ترکیبات محرک جوانه­زنی شامل: محلولهای نیترات (mM 20)، تیوره (mM 10)، اتفن (mM 10) و جیبرلین(mM 3) و محلولهای نمک شامل غلظتهای 0، 40، 80 و 120 میلی­مولار نمک طعام بود. نتایج نشان داد که در تیمار شاهد (صفر میلی­مولار نمک) فقط 50 درصد بذرها جوانه ‌زدند و با افزایش میزان شوری از 40 تا 80 میلی­مولار درصد جوانه‌زنی کاهش ‌یافت و در 120 میلی­مولار نمک طعام کمتر از 3 درصد بذرها جوانه زدند. شوری ظرفیت، سرعت و هماهنگی جوانه­زنی بذرها را نیز بشدت کاهش داد. همه ترکیبات برطرف کننده خواب به‌طور معنی­داری میزان جوانه‌زنی را در تیمار شاهد بدون شوری تقویت نمودند. نیترات و تیوره در 40 میلی‌مولار محلول نمک طعام جوانه‌زنی بذرها  را نسبت به شاهد (آب مقطر) حدود30-40 درصد  افزایش دادند، ولی در غلظت 80 و120 میلی مولار تفاوت معنی‌داری با شاهد ( آب مقطر) نشان ندادند. کاربرد اتفن و جیبرلین در مقایسه با شاهد (آب مقطر) به طور معنی‌داری جوانه‌زنی را در همه سطوح شوری تحریک نمود. در  محلولهای 0، 40، 80 و 120 میلی­مولار نمک طعام به‌ترتیب اتفن 92 ،68، 51 و 25 درصد و جیبرلین 100، 97، 86 و 75 درصد جوانه­زنی را تحریک کردند. بنابراین جیبرلین بهتر از همه تیمارها اثر ممانعت­کننده تیمارهای شوری روی جوانه‌زنی را در همه سطوح شوری تا حد زیادی مهار کرد و سرعت و هماهنگی جوانه­زنی بذرها را افزایش داد. در مجموع می­توان نتیجه گرفت که خواب ذاتی بذرهای قیچ از نوع خواب فیزیولوژیک غیرعمیق بوده و خواب ثانویه القا شده با شوری احتمالا در نتیجه عدم توازن هورمونی القاء شده و شاید کاربرد جیبرلین خارجی این عدم توازن هورمونی را جبران  می­کند و این امر منجر به شکست خواب و تحریک جوانه­زنی بذرهای قیچ می­شود.